Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı: Şartlar, Süreç ve Avantajları

Giriş

Türkiye, dinamik ekonomisi, stratejik coğrafi konumu ve sunduğu yüksek yaşam standartları ile uluslararası yatırımcılar için her zaman cazip bir merkez olmuştur. Türk hükümeti, ülkeye sermaye akışını teşvik etmek ve küresel yetenekleri çekmek amacıyla, belirli ekonomik katkılarda bulunan yabancılara istisnai olarak Türk vatandaşlığı kazanma imkanı sunmaktadır. Bu program, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun 12. maddesi ve bu kanunun uygulanmasına ilişkin Yönetmeliğin 20. maddesi ile düzenlenmiştir. Özellikle son yıllarda yapılan güncellemelerle (6 Ocak 2022 tarihli 5072 sayılı, 13 Mayıs 2022 tarihli 5554 sayılı ve 12 Aralık 2023 tarihli 7938 sayılı Cumhurbaşkanı Kararları dahil) yatırım yoluyla vatandaşlık programı, belirli şartları yerine getiren yabancı yatırımcılara ve ailelerine Türk vatandaşı olma kapısını aralamaktadır. SKF Vision Law olarak bu makalede, 2024 yılı itibarıyla yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı kazanımının detaylı şartlarını, başvuru sürecini ve yatırımcılara sunduğu önemli avantajları ele alacağız.

Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı İçin Gerekli Güncel Şartlar Nelerdir?

Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen ve aşağıda detaylandırılan yatırım seçeneklerinden en az birini yerine getiren yabancılar, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından bir engel teşkil etmemeleri kaydıyla, Cumhurbaşkanı kararı ile istisnai olarak Türk vatandaşlığını kazanabilirler:

1. Sabit Sermaye Yatırımı:
   • Şart: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca uygunluğu tespit edilen, en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştirmek.
   • Açıklama: Bu yatırım, fabrika kurmak, mevcut bir tesisi modernize etmek veya yeni makine ve teçhizat alımı gibi reel sektör yatırımlarını kapsayabilir. Yatırımın niteliği ve uygunluğu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından değerlendirilir.
2. Gayrimenkul Yatırımı:
   • Şart: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca uygunluğu tespit edilen ve tapu kayıtlarına üç yıl süreyle satılmaması şerhi konulmak kaydıyla;
     • En az 400.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası değerinde, kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş ya da üzerinde yapı bulunan arsa vasıflı taşınmazı satın almak, VEYA
     • Kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş, en az 400.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarı peşin olarak yatırılan ve tapu siciline üç yıl süreyle devir ve terkini yapılmayacağı taahhüdü şerh edilmek şartıyla noterde düzenlenmiş sözleşme ile taşınmazın satışının vaat edildiğini belgelemek. (12 Aralık 2023 tarihli 7938 sayılı CK ile "üzerinde yapı bulunan arsa vasıflı" ifadesi, satış vaadi sözleşmeleri için de geçerli olacak şekilde ve satın alma işlemlerindeki taşınmaz niteliğiyle uyumlu hale getirilmiştir.)
   • Açıklama: Bu, en popüler yatırım seçeneklerinden biridir. Satın alınan konut, iş yeri, arsa gibi gayrimenkullerin tapusuna üç yıl boyunca satılamaz şerhi konulması ve bu sürenin sonunda şerhin kaldırılması mümkündür. Değerleme raporu ile gayrimenkulün değeri tespit edilir.
3. İstihdam Oluşturma:
   • Şart: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca uygunluğu tespit edilen, en az 50 kişilik istihdam oluşturmak.
   • Açıklama: Yatırımcının Türkiye'de kurduğu veya ortak olduğu bir işletmede en az 50 Türk vatandaşı için sürekli istihdam sağlaması ve bu istihdamın devamlılığının belgelenmesi gerekmektedir.
4. Mevduat Yatırımı (Banka Hesabına Para Yatırma):
   • Şart: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca (BDDK) uygunluğu tespit edilen, en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarındaki mevduatı, üç yıl süreyle çekmemek kaydıyla Türkiye'de faaliyet gösteren bankalara yatırmak.
   • Açıklama: Yatırılan mevduat üç yıl boyunca bankada bloke edilir. Bu süre sonunda ana para ve faiziyle birlikte çekilebilir.
5. Devlet Borçlanma Araçları (DİBS) Yatırımı:
   • Şart: Hazine ve Maliye Bakanlığınca uygunluğu tespit edilen, en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarındaki Devlet borçlanma araçlarını (örneğin, Devlet tahvili, Hazine bonosu) üç yıl süreyle elde tutmak kaydıyla satın almak.
   • Açıklama: Bu araçlar da üç yıl boyunca satılamaz veya devredilemez.
6. Gayrimenkul Yatırım Fonu (GYF) veya Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (GSYF) Katılma Payı Alımı:
   • Şart: Sermaye Piyasası Kurulunca (SPK) uygunluğu tespit edilen, en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarındaki gayrimenkul yatırım fonu katılma payını veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını, en az üç yıl süreyle elde tutmak kaydıyla satın almak.
   • Açıklama: SPK tarafından lisanslanmış portföy yönetim şirketleri aracılığıyla bu fonlara yatırım yapılabilir.
7. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Katkı Payı Yatırımı:
   • Şart: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından kapsamı belirlenen fonlarda tutma ve üç yıl sistemde kalma şartıyla, en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında katkı payını bireysel emeklilik sistemine yatırmak. (13 Mayıs 2022 tarihli 5554 sayılı CK ile eklenmiştir.)
   • Açıklama: Bu seçenek, uzun vadeli birikim ve emeklilik planlaması yaparken aynı zamanda vatandaşlık elde etme imkanı sunar.

Döviz Satış Zorunluluğu ve Önemli Hususlar

Yönetmeliğin 20. maddesinin 10. fıkrasına göre, yukarıda belirtilen yatırım türlerinden gayrimenkul alımı (Madde 20/2-b), mevduat (Madde 20/2-ç), Devlet borçlanma araçları (Madde 20/2-d), GYF/GSYF (Madde 20/2-e) ve BES katkı payı (Madde 20/2-f) için öngörülen döviz tutarları, işlem öncesinde Türkiye'de faaliyet gösteren bir bankaya satılmak ve bu bankaca da Merkez Bankasına satılmak zorundadır. Satım sonucu elde edilen Türk Lirası tutarları, ilgili yatırım aracında yine üç yıl süreyle tutulur. Bu, döviz kurlarının belirlenmesi ve yatırımın TL karşılığının doğrulanması açısından önemlidir. Yatırımcıların bu kurala dikkat etmesi, başvurularının sorunsuz ilerlemesi için kritik bir adımdır.

Yatırım Yoluyla Vatandaşlık Başvuru Süreci Adım Adım

Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı kazanma süreci, dikkatli bir planlama ve yasal prosedürlere uyum gerektirir. Genel hatlarıyla süreç aşağıdaki adımlardan oluşur:

1. Yatırımın Gerçekleştirilmesi: Başvuru sahibi, yukarıda sıralanan ve şartları açıklanan yatırım türlerinden birini seçerek, belirtilen minimum tutarda ve koşullarda yatırımını yapar. Bu aşamada, yatırımın türüne göre (örneğin gayrimenkul alımında tapu işlemleri, mevduat yatırımında banka hesap açılışı ve bloke işlemi vb.) ilgili tüm yasal ve finansal işlemler tamamlanır.
2. Uygunluk Belgesinin Alınması: Yapılan yatırımın türüne göre ilgili resmi kurumdan (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, BDDK, Hazine ve Maliye Bakanlığı, SPK, SEDDK) Türk vatandaşlığı başvurusu için "Uygunluk Belgesi" temin edilir. Bu belge, yatırımın mevzuata uygun olarak yapıldığını ve vatandaşlık başvurusu için gerekli şartları taşıdığını resmi olarak teyit eder.
3. Kısa Dönem İkamet İzni Başvurusu: Yatırımcı ve vatandaşlık başvurusuna dahil edilecek aile üyeleri (eş ve 18 yaşından küçük veya bakmakla yükümlü olunan ergin olmayan çocuklar) için, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 31. maddesinin (j) bendi uyarınca "kısa dönem ikamet izni" başvurusu yapılır. Bu, vatandaşlık başvurusu süreci boyunca Türkiye'de yasal olarak ikamet edebilmek için zorunlu bir adımdır.
4. Vatandaşlık Başvurusu: Uygunluk belgesi, geçerli ikamet izni ve diğer gerekli tüm kişisel ve yatırım belgeleri (pasaport, doğum belgesi, medeni hal belgesi, yatırım kanıtları vb.) ile birlikte Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'ne (veya yetkilendirilmiş valiliklere) Türk vatandaşlığı başvurusu resmi olarak yapılır.
5. Arşiv Araştırması ve Değerlendirme: Başvuru dosyası, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü gibi ilgili güvenlik birimlerine gönderilerek başvuru sahibi ve ailesi hakkında kapsamlı bir arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması yapılır. Bu aşamada, başvuru sahibinin milli güvenlik ve kamu düzeni açısından herhangi bir engel teşkil edip etmediği titizlikle değerlendirilir.
6. Cumhurbaşkanı Kararı ve Tebliğ: Güvenlik soruşturması ve diğer incelemeler sonucunda durumu uygun bulunan yabancıların Türk vatandaşlığını kazanmalarına ilişkin nihai karar Cumhurbaşkanı tarafından verilir. Olumlu karar, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından başvuru sahibine veya yasal vekiline resmi olarak tebliğ edilir.
7. Kimlik ve Pasaport İşlemleri: Vatandaşlık kararının tebliğ edilmesinin ve Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından, yeni Türk vatandaşı olan kişi ve ailesi, ilgili nüfus müdürlüğüne başvurarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı ve pasaportlarını alabilirler.

Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığının Sağladığı Avantajlar Nelerdir?

Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı elde etmek, yatırımcılara ve ailelerine birçok önemli avantaj sunmaktadır:

• Aile Üyeleri İçin Vatandaşlık Hakkı: Yatırımcı, kendisiyle birlikte eşi ve 18 yaşından küçük (veya özel durumlarda bakmakla yükümlü olduğu ergin olmayan) çocukları için de Türk vatandaşlığı başvurusunda bulunabilir. Bu, tüm ailenin Türkiye'nin sunduğu imkanlardan faydalanmasını sağlar.
• Vizesiz Seyahat İmkanı: Türk pasaportu, dünya genelinde birçok ülkeye vizesiz veya kapıda vize alarak seyahat etme olanağı sunar. Bu, uluslararası iş ve seyahat özgürlüğü açısından önemli bir avantajdır.
• Türkiye'de Süresiz Yaşama, Çalışma ve Eğitim Hakkı: Türk vatandaşları, Türkiye'de herhangi bir izne tabi olmaksızın süresiz yaşama, çalışma, kendi işini kurma, devlet ve özel okullarda eğitim alma ve sağlık hizmetlerinden tam olarak faydalanma hakkına sahiptir.
• Çifte Vatandaşlık Olanağı: Türkiye, çifte vatandaşlığa izin vermektedir. Bu sayede, yatırımcılar mevcut vatandaşlıklarını kaybetmeden Türk vatandaşı olabilirler (ancak kendi ülkelerinin çifte vatandaşlık yasalarını da kontrol etmeleri önemlidir).
• Gayrimenkul Edinme ve Miras Hakları: Türk vatandaşları, Türkiye'de mülk edinme konusunda yabancılara uygulanan bazı kısıtlamalardan muaftır ve Türk Medeni Kanunu çerçevesinde miras hukukundan tam olarak yararlanırlar.
• Sosyal Güvenlik ve Emeklilik: Türk vatandaşları, Türkiye'nin sosyal güvenlik sistemine dahil olabilir, prim ödeyebilir ve emeklilik dahil çeşitli sosyal güvenlik haklarından faydalanabilirler.
• Kültürel ve Coğrafi Zenginlik: Tarihi ve kültürel zenginlikleri, eşsiz doğal güzellikleri ve misafirperver insanlarıyla Türkiye'de yaşama ve bu zengin kültüre entegre olma fırsatı sunar.
• İş ve Yatırım Fırsatları: Türkiye, büyüyen ekonomisi ve stratejik konumuyla Avrupa, Asya ve Orta Doğu pazarlarına erişim sağlayan önemli iş ve yatırım fırsatları sunmaktadır.

Başvuru Sürecinde Dikkat Edilmesi Gereken Püf Noktaları

Yatırım yoluyla vatandaşlık başvuru süreci, dikkatli ve bilinçli adımlar atmayı gerektirir:

• Doğru ve Güncel Bilgi Kaynakları: Yatırım türleri, minimum yatırım tutarları ve yasal prosedürler zaman zaman güncellenebileceğinden, her zaman en güncel ve doğru resmi bilgilere ulaşmak kritik öneme sahiptir.
• Profesyonel Hukuki Danışmanlık: Yatırım yoluyla vatandaşlık süreci, birçok yasal detayı ve karmaşık prosedürü içerir. Bu nedenle, SKF Vision Law gibi alanında uzman bir hukuk bürosundan danışmanlık almak, sürecin hatasız, hızlı ve sorunsuz ilerlemesine, olası risklerin minimize edilmesine ve hak kayıplarının önlenmesine yardımcı olacaktır.
• Eksiksiz ve Doğru Belge Hazırlığı: Başvuru için talep edilen tüm belgelerin (pasaport, doğum belgesi, medeni hal belgesi, yatırım kanıtları, uygunluk belgesi, sağlık raporu, adli sicil kaydı vb.) eksiksiz, doğru ve yasal gerekliliklere uygun şekilde hazırlanması, tercüme ve tasdik işlemlerinin usulüne göre yapılması başvurunun olumlu sonuçlanması için hayati önemdedir.
• Yatırımın Hukuki Güvencesi: Özellikle gayrimenkul alımlarında tapu kayıtlarının detaylı incelenmesi, satış vaadi sözleşmelerinin hukuka uygunluğunun denetlenmesi ve yatırımın güvence altına alınması için gerekli tüm yasal tedbirlerin alınması gerekir.
• Para Transferleri ve Bankacılık İşlemleri: Yatırım tutarının Türkiye'ye transferi ve bankacılık işlemleri sırasında ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelere, özellikle kara paranın aklanmasının önlenmesi mevzuatına tam uyum sağlanması zorunludur.

SKF Vision Law Olarak Yatırım Yoluyla Vatandaşlık Sürecinde Sunduğumuz Destek

SKF Vision Law olarak, yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı elde etmek isteyen müvekkillerimize, sürecin her aşamasında yanlarında olarak kapsamlı hukuki danışmanlık ve destek hizmetleri sunmaktayız. Uzman ekibimizle:

• Müvekkilimizin yatırım hedefleri ve kişisel durumuna en uygun yatırım seçeneğinin belirlenmesi konusunda detaylı analiz ve danışmanlık sağlıyoruz.
• Gerekli tüm kişisel ve yatırım belgelerinin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması, yasal gerekliliklere uygun hale getirilmesi (tercüme, noter tasdiki, apostil vb.) süreçlerini yönetiyoruz.
• Uygunluk belgesi, kısa dönem ikamet izni ve nihai vatandaşlık başvurularının resmi makamlara usulüne uygun olarak yapılması ve titizlikle takibini gerçekleştiriyoruz.
• Resmi kurumlarla (bakanlıklar, BDDK, SPK, göç idaresi vb.) gerekli tüm iletişim ve koordinasyonun etkin bir şekilde sağlanmasına yardımcı oluyoruz.
• Yapılacak yatırımın (gayrimenkul, şirket kurulumu, fon alımı vb.) hukuki güvenliğinin sağlanması için gerekli tüm inceleme ve sözleşme süreçlerini yönetiyoruz.
• Müvekkillerimizi süreç boyunca her adımda bilgilendiriyor, olası sorunlara karşı proaktif çözümler üretiyoruz.

Sonuç

Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı programı, yabancı yatırımcılara ve ailelerine, Türkiye gibi stratejik öneme sahip, kültürel zenginliği ve ekonomik potansiyeli yüksek bir ülkede yeni bir yaşam kurma ve sayısız fırsattan yararlanma imkanı sunmaktadır. Ancak bu süreç, dikkatli bir planlama, doğru yatırım kararları ve yasal prosedürlere tam uyum gerektiren, detaylı ve hassas bir süreçtir. Bu nedenle, alanında uzman bir hukuki rehberlik almak, yatırımınızın ve vatandaşlık hayalinizin güvenle ve sorunsuz bir şekilde gerçeğe dönüşmesi için en sağlam ve doğru adımdır.