Кыргыз-Түрк Манас Университетинин (КТМУ) Академиялык персонал боюнча жобосунун 9-беренеси келишимди узартуу шарттарын жөнгө салат:
• Келишимдин мөөнөтү 1 жыл жана тараптар мөөнөт аяктаганга чейин кеминде 60 күн мурун жазуу жүзүндө билдирбесе, келишим автоматтык түрдө узартылат (9-б. 2-п.).
• Келишимдин узартылбашы үчүн Жобонун 9-б. 3-п. көрсөтүлгөн жүйөлүү себептер (тил билүү деңгээлинин жетишсиздиги, тартиптик жазалар, иштин натыйжалуулугунун төмөндүгү ж.б.) талап кылынат. Бирок Университет бул себептердин бирин көрсөтпөстөн деле 60 күн мурун билдирүү менен келишимди токтото алат.
Жобонун 9-беренеси окутуучу-профессордук курамдын келишимдери узартылбай турган учурларды белгилейт:
Өз каалоосу менен узартпоо талабы: Окутуучу иштеген бөлүмүнө же Ректоратка келишиминин узартылбасын жазуу жүзүндө билдиргенде, келишим узартылбайт.
Тартиптик жазалар: Окутуучуга "Жетекчи, окутуучу-профессордук курам жана административдик персоналдын тартип жобосу" боюнча сөгүш жазасынан оорураак тартиптик жаза берилсе же үч жолу сөгүш алса, келишим узартылбайт.
Тил билүү деңгээлинин жетишсиздиги: Университеттин окутуу тилдери болгон кыргыз жана түрк тилдеринде сүйлөө жөндөмдүүлүгү ишке кирген күндөн тартып үч жылдын ичинде өздөштүрүлбөсө, келишим узартылбайт. Бул алкакта окутуучулардын Университет тарабынан өткөрүлгөн тил сынагынан кеминде 60 упай алышы керек. Кыргыз Республикасынын жарандары түрк тилинен, ал эми Түркия Республикасынын жана башка өлкөлөрдүн жарандары кыргыз тилинен сынактан өтүшөт.
Кызматтык милдеттерин аткарбоо: Окутуучунун Университеттеги кызматтык милдеттерин жана жоопкерчиликтерин аткарбаган учурда келишим узартылбайт.
Академиялык жетишкендиктин жетишсиздиги: "Академиялык жетишкендикти баалоо жана колдоо жобосуна" ылайык белгиленген жетиштүү баа үч жыл катары менен алынбаса, келишим узартылбайт. Жетиштүү баа – бул бирдей наамдагы окутуучулардын арасында 95% упай тилкесинде болууну талап кылат.
Лицензиядан кийинки билим алуу мөөнөттөрүнөн ашып кетүү: Изилдөөчү ассистенттердин ишке кирген күндөн тартып эң көп төрт жыл ичинде магистрдик жана/же алты жыл ичинде доктордук билим алуусун аяктабаган учурда келишимдери узартылбайт.
Жардамчы доценттик шарттарды камсыздай албоо: Изилдөөчү ассистенттердин докторлук диссертациясын жактагандан кийин төрт жыл ичинде жардамчы доценттикке дайындалуу үчүн зарыл болгон минималдуу шарттарды камсыздай албаган учурда келишимдери узартылбайт.
Сабактардын алынып салынышы: Иш тармагына тиешелүү сабактар алынып салынып, окутуучу бере ала турган башка сабак жок болсо, келишим узартылбайт.
Жобонун 9-беренесинин 4-пункту келишимдин аяктоо мөөнөтүн күтпөстөн бузула турган учурларды жөнгө салат:
• Кызматтан кетүү (Истифа): Окутуучунун Университеттеги кызматынан кеткенин жазуу жүзүндө Ректоратка билдирген учурда келишим бузулат.
• Тартиптик жаза: "Жетекчи, окутуучу-профессордук курам жана административдик персоналдын тартип жобосу" боюнча Университеттен чыгаруу жазасы берилген учурда келишим бузулат.
• Плагиаттын аныкталышы: Илимий иштерде плагиат жасалганы аныкталган учурда келишим бузулат.
• Террордук уюмдар менен байланыш: Окутуучунун өзү жараны болгон өлкө террордук уюм деп эсептеген түзүмдөр менен байланышы бар экендиги ыйгарым укуктуу органдар тарабынан билдирилген учурда келишим бузулат.
Ишке кайра орноштуруу жана компенсация/карыз доо арыздары
Медиаторго кайрылуу: № 4857 Эмгек мыйзамынын 3-беренесине ылайык, ишке кайра орноштуруу же жумушчунун карызы боюнча доо арыз берүүдөн мурун медиация процесси милдеттүү. Чечим билдирилгенден тартып бир айдын ичинде медиаторго кайрылуу керек. Медиация натыйжасыз болсо, доо арыз 2 жуманын ичинде эмгек сотуна берилиши керек.
Соттун чечими жана анын натыйжалары:
• Ишке кайра орноштуруу чечими кабыл алынса:
* Жумушчу чечим мыйзамдуу күчүнө киргенден тартып 10 жумушчу күндүн ичинде ишке киришүү үчүн кайрылышы керек.
* Эгер жумуш берүүчү кайрылууну алгандан кийин бир айдын ичинде жумушчуну ишке орноштурбаса, сот тарабынан белгиленген жана эң аз 4, эң көп 8 айлык эмгек акы өлчөмүндөгү ишке орноштурбоо компенсациясын төлөөгө милдеттүү. Мындан тышкары, жумушчуга аргасыз бош жүргөн убакыт үчүн эң көп 4 айга чейинки эмгек акысы жана башка укуктары төлөнөт.
• Ишке кайра орноштуруу чечими кабыл алынбаса:
* Жумушчу шарттары туура келсе, иштен бошотуу (кыдем) жана эскертүү (ихбар) компенсациясы менен башка эмгек акы карыздарын талап кыла алат.
Алына турган компенсациялар:
• Иштен бошотуу компенсациясы (Kıdem Tazminatı)
• Эскертүү компенсациясы (İhbar Tazminatı)
• Аргасыз бош жүргөн убакыт үчүн акы
• Ишке орноштурбоо компенсациясы
• Жылдык өргүү акысы
• Эмгек акыдагы айырмачылыктар (кем төлөнгөн айлык жана социалдык укуктар)
• Ашыкча иштеген убакыт үчүн акы